Kolon Polipleri

Kolon Polipleri Nedir?

Kolon polipleri, kalın bağırsağın (kolonun) iç yüzeyinde oluşan doku büyümeleridir. Çoğu polip iyi huylu (kanserli olmayan) olsa da, bazıları zamanla kolorektal kansere dönüşebilir.

Polip Türleri

1. Adenomatöz Polipler (Adenomlar):

o En yaygın türdür ve kansere dönüşme potansiyeli taşır.

o Polip ne kadar büyükse, kanser riski o kadar fazladır.

2. Hiperplastik Polipler:

o Genellikle küçüktür ve kanser öncüsü olarak kabul edilmez.

o En sık rektum ve sigmoid kolonda görülür.

3. Serrat Polipler:

o Bazıları iyi huyludur, bazıları ise kansere dönüşme potansiyeline sahiptir.

4. İnflamatuvar Polipler:

o Ülseratif kolit veya Crohn hastalığı gibi inflamatuvar bağırsak hastalığı olan kişilerde yaygındır.

o Genellikle kansere dönüşmez, ancak altta yatan hastalık kanser riskini artırabilir.

Nedenler ve Risk Faktörleri

• 45–50 yaş üstü olmak

• Ailede kolon polipleri veya kolon kanseri öyküsü

• Hareketsiz yaşam tarzı

• Obezite

• Sigara ve alkol kullanımı

• Yüksek yağlı, düşük lifli diyet

• Tip 2 diyabet

• İnflamatuvar bağırsak hastalığı

Belirtiler

Çoğu polip belirti vermez, özellikle küçük olanlar.

Büyük polipler şu belirtilere yol açabilir:

• Rektal kanama

• Dışkı renginde değişiklik (kan kırmızı veya siyah görünebilir)

• Bağırsak alışkanlıklarında değişiklik

• Karın ağrısı

• Demir eksikliği anemisi (gizli kan kaybı nedeniyle)

Tanı Yöntemleri

• Kolonoskopi (altın standart): Polipleri hem tespit eder hem aynı anda çıkarabilir

• BT Kolonografi (sanal kolonoskopi)

• Dışkıda gizli kan testi (FOBT) veya immünokimyasal test (FIT)

• Fleksibl sigmoidoskopi

Tedavi

• Polipektomi: Kolonoskopi sırasında poliplerin çıkarılması

• Büyük veya karmaşık poliplerde cerrahi müdahale gerekebilir

Korunma

• Özellikle 45 yaşından sonra düzenli tarama

• Meyve, sebze ve lif açısından zengin sağlıklı beslenme

• Kırmızı ve işlenmiş et tüketimini sınırlamak

• Sigara ve alkol kullanımından kaçınmak

• Fiziksel olarak aktif kalmak ve sağlıklı kiloyu korumak

Prognoz (Hastalık Seyri)

• Çoğu polip erken tespit edilip çıkarıldığında zararsızdır

• Özellikle geçmişte polip öyküsü olan bireylerde düzenli kolonoskopi takipleri önerilir