Barrett Özofagusu: Nedenleri, Belirtileri, Teşhis ve Tedavi

Barrett Özofagusu Nedir?

Barrett özofagusu, yemek borusunun (özofagus) iç yüzeyinin kronik asit reflü (GERD) nedeniyle zarar görmesi ve zamanla anormal hücrelere dönüşmesi durumudur. Normal pembe özofagus dokusu, mide ve bağırsaklara benzeyen kalın, kırmızı hücrelerle değişir. Bu sürece metaplazi denir ve vücudun mide asidine maruz kalmaya verdiği bir tepkidir.

Barrett özofagusu en çok uzun süreli gastroözofageal reflü hastalığı (GERD) olan kişilerde görülür. Kronik GERD hastalarının yaklaşık %10’u Barrett özofagusu geliştirir.

Neden Önemlidir?

• Barrett özofagusu kanser değildir, ancak özofagus adenokarsinomu (bir tür yemek borusu kanseri) gelişme riskini artırabilir.

• Kansere dönüşme riski düşük (~%1) olsa da, düzenli takip ve tedavi hastalığın ilerlemesini önleyebilir.

Barrett Özofagusu Belirtileri

Barrett özofagusu kendine özgü belirtilere neden olmaz. Ancak genellikle kronik reflü hastalığı (GERD) ile ilişkilidir ve aşağıdaki semptomlar görülebilir:

✅ Kronik mide ekşimesi

✅ Yemek borusunda yanma hissi

✅ Mide asidinin boğaza geri gelmesi (asit reflü)

✅ Yutma güçlüğü (disfaji)

✅ Göğüs ağrısı (nadiren)

Önemli Not:

Barrett özofagusu olan hastaların %50’sinde hiçbir belirti görülmez. Bu nedenle yüksek riskli kişilerin düzenli tarama yaptırması önemlidir.

Barrett Özofagusu Risk Faktörleri

Aşağıdaki faktörler Barrett özofagusu gelişme riskini artırır:

⚡ Kronik ve tedavi edilmemiş GERD (en büyük risk faktörü)

⚡ Erkek olmak (kadınlara göre daha yaygın)

⚡ Beyaz ırktan olmak (daha sık görülür)

⚡ 50 yaşın üzerinde olmak

⚡ Obezite, özellikle karın bölgesinde fazla yağlanma

⚡ Sigara kullanımı (geçmişte veya şu anda)

⚡ Genetik yatkınlık veya ailede Barrett özofagusu öyküsü

Barrett Özofagusu Nasıl Teşhis Edilir?

???? Endoskopi (EGD): Yemek borusunun iç yüzeyi, ucunda kamera bulunan ince bir tüp ile incelenir.

???? Biyopsi: Şüpheli bölgelerden alınan doku örnekleri, displazi (kanser öncesi hücresel değişiklikler) açısından değerlendirilir.

Displazi Sınıflandırması:

• Displazi Yok: Hücresel değişiklik yok, yalnızca düzenli takip önerilir.

• Düşük Dereceli Displazi: Bazı hücresel değişiklikler vardır, yakından izlenmeli ve gerekirse endoskopik tedavi uygulanmalıdır.

• Yüksek Dereceli Displazi: Kanser gelişme riski yüksektir, agresif tedavi gereklidir.

Barrett Özofagusu Tedavi Seçenekleri

1. Reflü Tedavisi (GERD Yönetimi)

Çünkü kronik asit reflü Barrett özofagusunun ana nedenidir, GERD’in kontrol altına alınması ilk adımdır.

✅ Beslenme Düzeni:

❌ Asidik, baharatlı ve yağlı yiyeceklerden kaçının.

❌ Kahve, çikolata, alkol ve gazlı içecekleri sınırlayın.

✅ Daha küçük öğünler yiyin ve yemekten hemen sonra uzanmayın.

✅ Yaşam Tarzı Değişiklikleri:

• Sağlıklı kilo koruyun, karın içi basıncı azaltın.

• Yüksek yastık kullanarak uyuyun, mide asidinin yemek borusuna kaçmasını önleyin.

• Sigara ve alkol tüketimini bırakın, özofagus hasarını azaltın.

2. İlaç Tedavisi

???? Proton Pompa İnhibitörleri (PPİ): Mide asidini azaltarak yemek borusunu korur (Örnek: Omeprazol, Lansoprazol).

???? H2 Reseptör Blokerleri: Mide asidinin üretimini azaltmaya yardımcı olur.

???? Antiasitler: Mide ekşimesini geçici olarak hafifletir ancak uzun vadeli çözüm değildir.

3. Endoskopik veya Cerrahi Müdahaleler

Eğer displazi tespit edilirse, anormal hücreleri ortadan kaldırmak veya yok etmek için endoskopik tedaviler uygulanabilir:

• Radyo Frekans Ablasyonu (RFA): Isı enerjisi kullanarak anormal hücreleri yok eder.

• Endoskopik Mukozal Rezeksiyon (EMR): Küçük kanser öncesi bölgeler cerrahi olarak çıkarılır.

• Kriyoterapi: Sıvı nitrojen kullanarak anormal dokuyu dondurur ve yok eder.

• Fotodinamik Terapi (PDT): Işıkla aktive olan ilaçlar kullanılarak anormal hücreler öldürülür.

???? Cerrahi Müdahale (Özofajektomi): Nadir durumlarda, ciddi vakalarda veya yüksek dereceli displazi varlığında ameliyat düşünülebilir.

Barrett Özofagusunu Önlemek İçin Ne Yapılmalı?

✅ Reflü belirtilerini ihmal etmeyin, erken tedavi alın.

✅ Sağlıklı bir kiloda kalmaya özen gösterin.

✅ Sigara ve alkol kullanımını bırakın.

✅ Yüksek yastıkla uyuyarak mide asidinin geri kaçmasını önleyin.

✅ Yüksek risk grubundaysanız düzenli endoskopik kontroller yaptırın.

Sonuç:

Barrett özofagusu, ciddi ancak yönetilebilir bir hastalıktır. Kansere dönüşme riski düşük olsa da, düzenli takip ve uygun GERD tedavisi, hastalığın ilerlemesini önlemede kritik rol oynar. Eğer Barrett özofagusu teşhisi aldıysanız, doktorunuzun önerdiği tedavi ve takip planına uymanız büyük önem taşır. ????