Kolonoskopi Nedir? Neden Yapılır?

Kolonoskopi, kalın bağırsak (kolon) ve rektumun detaylı şekilde görüntülenmesini sağlayan, kameralı ve esnek bir cihaz yardımıyla yapılan tanı ve tedavi yöntemidir. Kalın bağırsaktaki polipler, iltihap, tümör veya kanama gibi sorunların erken teşhisinde altın standarttır.

Halk arasında "bağırsak endoskopisi" olarak da bilinen kolonoskopi, sindirim sistemi hastalıklarının erken dönemde tespit edilmesini sağlar ve birçok hastalığın tedavi sürecini hızlandırır.

Kolonoskopi Hangi Durumlarda Yapılır?

Kolonoskopi genellikle şu şikayetleri olan hastalara önerilir:

✅ Uzun süren kabızlık, ishal veya bağırsak alışkanlıklarında değişiklik

✅ Dışkıda kan görülmesi veya gizli kan şüphesi

✅ Karın ağrısı, şişkinlik ve gaz problemleri

✅ Kolon kanseri taraması (özellikle 50 yaş ve üzeri bireylerde)

✅ Aile öyküsünde kolon kanseri veya bağırsak polipleri olanlar

✅ İnflamatuar bağırsak hastalıkları (Ülseratif Kolit, Crohn Hastalığı) takibi

✅ Bağırsaktaki kanama odağının tespit edilmesi

Kolonoskopi sayesinde hem hastalıkların erken tanısı konur hem de gerekirse aynı seansta tedavi edici işlemler yapılabilir.

Kolonoskopi Nasıl Yapılır?

Kolonoskopi işlemi gastroenteroloji uzmanları tarafından yapılır ve şu aşamalardan oluşur:

1. Bağırsak Temizliği:

✅ İşlem öncesinde bağırsak temizliği için özel bir sıvı (lavman veya ilaç) kullanılır.

✅ 1-2 gün öncesinden lifsiz, sıvı ağırlıklı beslenme önerilir.

2. Sedasyon (Hafif Uyutma):

✅ Hasta rahat etsin diye damar yolundan hafif bir sakinleştirici verilir.

✅ İşlem sırasında hasta genellikle hiçbir şey hissetmez.

3. Kolonoskopi Uygulaması:

✅ Kalın bağırsağa, makattan girilerek ince, esnek bir kamera (kolonoskop) ilerletilir.

✅ Bağırsağın tüm bölgeleri dikkatlice görüntülenir.

✅ Gerekirse polip alınır, biyopsi yapılır veya kanama kontrolü sağlanır.

4. Süre:

✅ Kolonoskopi işlemi genellikle 20-30 dakika sürer.

✅ İşlem sonrası hasta kısa süre gözlem altında tutulur ve aynı gün taburcu edilir.

Kolonoskopide Neler Görülebilir?

✅ Polipler (kanser öncüsü yapılar)

✅ Kolon kanseri belirtileri

✅ İltihaplı bağırsak hastalıkları

✅ Divertikül ve bağırsak duvarı zayıflıkları

✅ Kanama veya damar anormallikleri

✅ Bağırsak darlıkları veya tıkanıklıklar

Alınan biyopsi örnekleri detaylı inceleme için laboratuvara gönderilir.

Kolonoskopinin Avantajları Nelerdir?

✅ Erken teşhis: Kolon kanseri ve diğer hastalıklar erken dönemde tespit edilir.

✅ Aynı anda tedavi: Polip çıkarma, biyopsi alma veya kanama durdurma gibi işlemler yapılabilir.

✅ Uzun süreli koruma: Polipler alındığında kanser gelişme riski azalır.

✅ Güvenli ve konforlu: Sedasyon sayesinde hasta işlem sırasında rahatsızlık hissetmez.

Kolonoskopi Riskli midir?

Kolonoskopi uzman ellerde yapıldığında son derece güvenli bir işlemdir. Nadir de olsa bazı riskler şunlardır:

Geçici karın ağrısı, gaz ve şişkinlik

Kanama (genellikle polip alınan durumlarda)

Çok nadir olarak bağırsak duvarında yırtılma (perforasyon) riski

Bu riskler oldukça düşük oranlarda görülür ve çoğu durumda müdahale ile kontrol altına alınabilir.

Kolonoskopi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

✅ İşlem sonrası hafif gaz ve şişkinlik olabilir, kısa sürede geçer.

✅ Sedasyon alındığı için işlem günü araç kullanılmamalıdır.

✅ Yeme-içmeye genellikle birkaç saat sonra başlanabilir.

✅ Biyopsi veya polip alındıysa doktorun vereceği önerilere uyulmalıdır.

Kimler Kolonoskopi Yaptırmalı?

✅ 50 yaş üstü herkes (rutin kolon kanseri taraması için)

✅ Ailesinde kolon kanseri veya polip öyküsü olanlar

✅ Uzun süreli kabızlık, ishal veya kanama şikayeti olanlar

✅ İltihaplı bağırsak hastalığı tanısı alanlar

✅ Bağırsak kanseri riski taşıyan tüm bireyler